Balkanlar

Bugün Balkanlar olarak bildigimiz cografyanin, cok eski tarihlerden beri ayni isimle anildigi sanilir. Oysa iki yüzyil önce bu bölgeye Rumeli denirdi, yani Osmanlinin Bizanstan fethettigi Roma topraklari, iki yüzyil önce Balkan halklari diye bir tanimlama da yoktu. Bu cografyanin Balkanlar olarak tanimlanmasi 19. yüzyilin sonunda baslar. Balkanlar, sadece bir cografyanin adi olarak degil, ayni zamanda siddet, vahset, ilkellik gibi olumsuz cagrisimlari olan bir isim olarak kullanilir. 1990larda Yugoslavyadaki savas, Balkanlarin tüm olumsuz cagrisimlarini harekete gecirdi. Avrupalilar bu bölgede ezelden beri etnik nefret ve din kavgalari oldugunu ve 20. yüzyildaki bu savasin da bu eski düsmanliklarin ürünü oldugunu iddia etti. Mark Mazower, bu ödüllü kitabinda, Batinin yerlesik Balkanlar algisini cürütüyor. I. Dünya Savasinin baslamasina sebep olan Sirp milliyetcisinin suikasti ya da etnik temizlik gibi basliklarla dünya sahnesine giren Balkanlarin, Bizansin cöküsünden günümüze izini sürüyor. Batinin Balkanlara atfettigi vahset ve ilkellik gibi cagrisimlari cürüterek siddeti yaratanin aslinda Avrupa ulus-devlet formunun bicimlendirdigi etnik köken ve milliyetcilik fikirleri, yani modernlik oldugunu söylüyor. Balkanlarla ilgili bilinen her seyi tersine ceviren bu nitelikli tarih calismasi, merakli her okurun mutlaka okumasi gereken bir kitap. Balkanlari merak eden herkes icin mükemmel bir baslangic kitabi Times Literary Supplement Aydinlatici, titizlikle hazirlanmis... Balkanlarin tarihini cok az bilenler icin Mazowerin kitabindan daha güvenilir ve daha iyi bir giris kitabi olamaz.