Kibrit Kutusundaki Sarikamis

Yine bu seneyi de ikinci defa olarak esarette bin türlü düsünceler arasinda geciriyoruz. Bir taraftan Ruslar Erzincani gecmis, Ingilizler Bagdata yaklasmis; diger taraflarda ailelerimizden bir haber yok. Esaretin günden güne verdigi izdirabi da artmakta... Her zaman her taraftan derin bir mechuliyet. Ya Rab sen bari hic olmazsa cekilen azap ve izdiraplari, katlanilan müthis mahrumiyetleri telafi edecek mülk ve milleti teside hadim bir sulh nasip eyle ki simdiye kadar Garplilarin mahkum-i zulmü olan sevgili, zavalli Türkiyemiz yükselsin, tahkir edilen Türk bayraklari her tarafta sanla dalgalansin. Biz de sad olalim... Fuad Tokad, 1915 yilinda henüz ögrenci iken Birici Dünya Savasinin baslamasiyla orduya katilmistir. Kafkas cephesine sevk edilmis, Erzurumda Ruslarla yapilan bir catismada esir düsmüs ve iki sene kadar esaret hayati yasamistir. Fuad Tokad günlügünün ilk cildini Sarikamista Ruslarla esir düsmeden evvel de diger cildini de esaret altinda bulundugu yillarda cok gizli bir sekilde yazmistir. Öyle ki bütün hissiyatini ve aldigi bütün haberleri yazdigi bu defterleri bir kibrit kutusuna sigacak sekilde, elinde dikerek hazirlamistir. Simdiye kadar Birinci Dünya Savasina dair önemli hatiralar nesredilmesine ragmen, esaret altinda yazilmis bir günlüge pek rastlanmamistir. Fuad Tokadin askerlik sirasinda ve esarette gizlice tuttugu bu günlük, hem Kafkas Cephesiyle ilgili sicagi sicagina yazilmis duygulari hem de hakkinda cok az sey bilinen, hatta büyük bir kismi unutulan Sibiryadaki esir askerlerimizin yasadiklari üzerine önemli bilgiler iceriyor. Fuad Tokat zaman zaman okuru carpismalarin ortasina götürürken, zaman zaman da memleketten binlerce mil uzakta vatan icin carpan bir kalbin hislerini paylasiyor.