Osmanli Düsünce Dünyasi ve Tarih Yazimi

Bir tastaki yaziyi nasil okursun Numizmatik meseleleri nasil degerlendirirsin Bir kagidi eline aldigin zaman paleografik ve diplomatik yönden nasil bakarsin Tarihlendirmeyi nasil koyarsin Bu ilimdir. Bu bakimdan da tarih ilmi, diger sosyal bilimlerin icindedir; hatta doga bilimleri gibi pekinligi, kesinligi olan bir ilimdir. Fakat tarihcilik bu kadar degildir. Ondan sonra bir spekülasyon safhasi vardir ki, bu sanatciliktir. Belirgin bir sekilde, abartma ve yalana sapmadan yorumlama meselesidir. Dolayisiyla, bu, tarihcide bir yerden sonra bir sanatcilik vasfi oldugunu gösterir. Johann Gustav Droysenin dedigi gibi, Tarih bilim degildir, bilimin de üstünde bir seydir. Prof. Dr. Ilber Ortaylinin Secme Eserlerinin dördüncü cildi, tarih ilmini ilk baslangiclarindan günümüze dek uzanan süreci icinde ele alan makalelerin yani sira, okuyucuyu 18. ve 19. yüzyil Osmanli düsünce dünyasinda keyifli bir gezintiye cikaran yazilariyla da önemli bir boslugu dolduruyor. Ortayli, seyahatnamelerden layihalara, Thukydidesten Ibn-i Halduna, Tanzimat edebiyatindan ilk Türkoloji ürünlerine, metinler ve tarihciler arasinda dolasirken, Akdeniz dünyasi icinde Türkiye, Galatadaki yabanci misyonlarin günlük yasami, Osmanli seckinleri ve Osmanli devletinde laiklik hareketleri gibi genis bir yelpazede okurlarini zenginlestirmeyi sürdürüyor.