Osmanli - Islam Sanatinda Tapinma ve Tilsim

Osmanli-Islam Sanatinda Tapinma ve Tilsim Christiane Gruberin sekiz makalesini bir araya getiriyor. Bes makaleden meydana gelen ilk kisim, Osmanlida özellikle Hz. Muhammedi merkeze alan din sanatlara odaklaniyor. Bunlar arasinda resimli elyazmalari, kutsal emanetler ile kadem-i serif tasvirleri ve Hz. Muhammedin metafor olarak bir gül seklinde tasavvur edilmesi yer almaktadir. Nebevi bir tilsim islevi gören hilye siselerini konu alan ve ilk kez bu kitapta Türkce yayimlanan ilk kismin son makalesi Kutsal Bir Pinar Olarak Hz. Peygamber Gec Dönem Osmanlida Hilye Siseleri, tilsim sanatlarini inceleyen ikinci kisma da bir gecis teskil ediyor. Ikinci kismin ilk makalesinde Islam Dünyasinda Muskalar ve Tilsimlar Islam dünyasinda muska ve tilsimlar hakkinda genel bir degerlendirme sunulurken, takip eden incelemelerde Osmanlida tilsimli mühürler ve günümüz Türkiyesinde Islami tilsimlar üzerinde duruluyor. Tapinma ve Tilsimda ilk kez Türkce yayimlanan son makale Bereket Pazarliklari Günümüz Yeni Türkiyesinde Islami Tilsimlar, kitapta ele alinan konulari günümüze baglayan bir sonuc niteligi tasiyor. Gül metaforu, Hz. Muhammedi fiziksel varliginin ötesinde betimlemek isteyen yazarlarca gelistirilmis cesitli alegorilerden sadece biridir. Düsünürler, Hz. Muhammedin insanüstü yanlarini vurgulamak amaciyla, Onu hem yeryüzünde aldigi vahiyler hem de semaya yükseldigi mirac gecesinde gerceklesen karsilikli konusma dolayisiyla Allahla yakinlik icinde bulunan sira disi bir varlik olarak betimlemislerdir. Hz. Muhammed ayrica parlak bir isik, ilahi bir kelam ve örtülü bir gizem olarak da tasavvur edilmistir. Hz. Peygamberin bedensel varligini soyutlayarak Onu Allahin sembolik varligiyla ayni düzleme yerlestirme arzusunu yansitan bu analojileri Iranli ressamlar da benimsemis, bu üc edeb mecazla paralellik tasiyan görsel araclari - alevden bir hale, sözel ibareler ve yüz örtüsü gibi - yaratici bir sekilde kullanmislardir. Dolayisiyla bazi modern öncesi Islam resimlerinde, Hz. Muhammedin hem bedensel özelliklerini hem manevi vasiflarini yücelten fiziksel ve sembolik isaretler bir arada kullanilmistir.