Osmanlida Seyyidler ve Serifler

... Islam toplumu, 7. yüzyilin son ceyreginde geri dönülmeyecek bir degisimin icine girdi. Kureys asiret federasyonunun üyesi Ümeyye Ogullari, ayni federasyonun diger üyesi Hasim Ogullariyla Islamdan cok önce aralarinda zuhur eden iktidar kavgasina, 661 yilinda son noktayi koydular ve ...siyasal otoriteyi tekrar ele gecirdiler. Muaviye b. Eb Süfyanin politik entrikalariyla bas edemeyen dördüncü Rasid halife Hz. Ali, Hakem olayi ile, siyasal bir hata isleyerek yetkisini tartisilir hale getirdi ve sonucta devretmek zorunda kaldi... Bu son nokta, Islam toplumunun ... inanc yapisini da derinden etkileyerek onu üce böldü Haricler, Sler ve Sünnler... Ümeyye Ogullarinin ilk saltanat yillari, yine entrikalar ve kanli olaylarla gecti. Hz. Alinin büyük oglu Hasan, hilafet hakkindan vazgectigini resmen ilan etmesine ragmen zehirlenerek öldürüldü. Muaviyenin oglu Yezid ise, babasinin elinden entrikayla alinan hilafet hakkinin kendisine ait oldugunu söyleyerek ortaya cikan kücük ogul Hüseyini ve ailesinden cogunu Kerbelada trajik bir sekilde katlettirdi... Islam toplumu, Hz. Alinin Islam icindeki yerine bakis itibariyle iki ana kesime bölündü. Bu kesimlerden genel olarak Slik Sa diye bilinen birincisi, onu inanclarinin merkezine oturttu... digeri ise, ona Peygamberin en yakin akrabasi ve ilk Islam büyüklerinin en önde gelenlerinden biri ve Rasid Halifelerin dördüncüsü olarak bakiyordu... Bununla beraber, her iki cevrede de Hz. Alinin iki oglunun, daha genel bir ifadeyle Peygamberin soyundan gelenlerin, zamanla Araplarin eski soy asaletine verdikleri özel önemin bir anlamda yeniden dirilisi idi. Böylece Peygamberin geleneksel Arap telakkisinin aksine kadin üzerinden devam eden soyunun, Islam toplumlari icinde ayricalikli bir konum kazandigi görüldü. Bu belki, Peygamber soyunun ugratildigi haksizliklarin ve yasadigi trajedinin karsiligi olarak Müslümanlarin onlara ödedigi bir cesit kefaretti. Her halükarda, istisnasiz bütün Islam devletleri Seyyid ve Serif ... denilen bu soyu hem siyaseten, hem dinen her zaman saygin tutmaya olabildigi ölcüde riayet ettiler... Onlarin isleriyle ilgilenecek özel kurumlar Nakbül-Esraflik ise daha Abbasler zamaninda olusmaya baslamisti... Rüya Kilic... Islam tarihinin ortaya cikardigi bu ilginc kutsal soy aristokrasisinin Osmanli cagina ve sahasina yansiyan macerasini, öne cikan bütün yönleriyle önümüze koyma imkanini basariyla yakalayabilmistir... Ahmet Yasar Ocak