Esperanto kaj Socialismo? Pri la movado sur la ‘alia flanko‘

Kie estas niaj historiistoj? Ja en la fino (la 80aj jaroj), la movadanoj en la oriente¿ropaj t.n. socialismaj landoj konsistigis preskä la duonon de ¿iuj kolektivaj membroj de UEA; tie okazis la plej grandaj Universalaj Kongresoj en la historio de Esperanto; pli ol la duono de ¿iuj turismaj aran¿oj de la Esperanto-movado en 1988 okazis en ¿uste tiuj landoj, kaj nenie la movado estis evoluigita tiel organizite kaj kunlabore - ¿io forgesita, kaj ne plu grava? -_- Ne por ¿iu. Detlev Blanke, unu el la plej aktivaj oriente¿ropaj esperantistaj funkciuloj, publikigis libreton titolitan "Esperanto kaj socialismo? Pri la movado sur la ‘alia flanko‘" (DUA, REVIZIITA ELDONO 2007), kaj, kiel kutime ¿e Blanke, li reiras al la radikoj, por klarigi e¿ al la plej konservativa leganto, kiel esperantistaj funkciuloj en la socialismaj landoj trovis vojojn al la oficialigo de Esperanto en siaj landoj, kaj kial tiuj vojoj ofte reiris al la laborista Esperanto-movado en la unua duono de la 20-a jarcento; kial la movadoj en orienta E¿ropo ser¿is, kaj kelkfoje ne atingis, la ekvilibron inter la politikeco de siaj radikoj kaj ¿iutagäoj unuflanke, kaj la ne¿traleco de UEA, en kiu ili volis membri¿i, aliflanke; kaj kiel eblis ke kun tiom da tabuoj en la pli-malpli fermitaj socioj de orienta E¿ropo esti¿is la nombre plej ampleksa kaj kvalite ofte plej dinamika parto de la Esperanto-movado en la mondo.