Plevne Müdafaasi

Cemal Pasanin henüz genc bir kolagasi iken yazdigi bu eser, Ikinci Dünya Savasinin namli generallerinden George Smith Pattonun henüz yarbayken yazdigi bir karargah calismasi olan Gelibolu Savunmasi adli eserine benzetilebilir. Iki eser arasinda usl acisindan ciddi benzerlikler vardir. Patton, kullandigi kaynaklar itibariyle Canakkalede hem itilaf cephesini hem de Türk karargahini degerlendirerek birlikte incelemistir. Bu eserde de Cemal Pasa, Türk tarafina ilaveten Rus tarafinin hareketlerini de incelemis, bu konuda etraflica bilgi vermistir. Eseri kiymetli kilan özelliklerden biri de budur. Plevnede, Türk tarafinda cok büyük bir kiymet olan Miralay Yunus Bey, Rus tarafinda ise Cemal Pasanin eserinde bilumum Rus generallerine iktidarca faik oldugunu ispat eylemisti dedigi General Skobelev bulunmaktaydi. Türklere Allahin bir lütfu, Ruslara ise bir cezasi olarak harbin bu iki yildizi karsilikli ayni cephedeydi. Bu durum Plevne Müdafaasi eserinde güzel bir sekilde ele alinan hususlardan biridir. Bunun haricinde Rus taarruzlari sonucunda Cemal Pasa tarafindan yapilan degerlendirmeler eserin kiymetini bir kat daha artirmaktadir. Ittihat ve Terakkinin meshur üc pasasindan biri olan Cemal Pasanin 1922 yilinda alcakca katledilisinin üzerinden gecen doksan sekiz yilin ardindan bu eserin okuyucuyla bulusmasi ve dedelerimizden adeta kutsal bir emanet olarak devraldigimiz bu hazinelerin Türk cocuklarina ulastirilmasi üstümüze düsen bir vazifenin yerine getirilisidir.