Haiti Devrimi Asagidan Bir Tarih

Haiti Devrimi 1791-1804 devrimlerin en radikallerinden biri, belki de en radikalidir. Radikalligi dünya tarihindeki ilk ve son köle devrimi olmasindan; baska bir deyisle, Afrikada kacirilip Avrupalilara satilarak kölelestirilen, insan olarak dahi kabul edilmeyen, her türlü siddete, sömürüye ve asagilanmaya maruz kalan Siyahlarin kendi kaderlerini kendi ellerine alip köleligi sona erdirmesinden kaynaklanir. Modern dünyanin ilk anti-kolonyal bagimsizlik savaslarindan olan Haiti Devrimi, dünya tarihinin etki alani en genis devrimlerinden de biridir. Siyahlarin deri renklerinden ötürü yasadiklari kader ortakligi irkciligin, kolonyalizmin ve kapitalizmin basat magdurlari olmalari, ancak Haiti Devrimiyle birlikte evrensel bir Siyah bilincine dönüsmeye basladi. 20. yüzyilda bircok bicim alacak Siyah enternasyonalizminin kökenleri Haiti Devrimindedir. Nitekim sömürgeci güclerin köleligi ilga etmesinin arkasindaki en önemli faktörlerinden biri de -köleligin karli olmaktan cikmaya baslamasina ilave olarak- Haiti Devrimini yayilmasindan duyduklari endisedir. Bütün bu reel ve potansiyel etkilerin toplami, 18. yüzyildaki Haiti Devrimi ile 20. yüzyildaki Küba Devrimi arasinda önemli benzerlikler oldugunu düsündürür. Bagimsiz Haitinin Beyaz uygarligi tarafindan sistematik olarak cezalandirilmasi ve buna paralel olarak Devrimin Beyaz düsüncesi tarafindan uzun süre yok sayilmasi da bu baglamda düsünülmelidir. Haitinin devrim öncesindeki ve sonrasindaki trajik tarihini, modern dünyanin kapitalist, kolonyalist ve irkci karakterinden ayri düsünmek mümkün degil. Bu dünya-tarihsel olay hakkindaki en önemli ve en ilginc kitaplardan birini özenli bir ceviriyle okuyuculara sunmaktan mutluluk duyuyoruz. - Baris Ünlü