Osmanli Sanatina Dair Denemeler

Osmanli Sanatinin öne cikan en mühim özelligi imparatorluk ve saray sanati baglaminda bicimlenmis olmasidir. Abidev ve estetik acidan zirvede olan sanat eserleri hanedan, saray teskilati ve seyfiye sinifi gibi idareciler tarafindan yaptirilmistir. Adi gecen zümreler, reaya olarak anilan gruptan oldukca farkli bir tarz-i hayata sahipti. Osmanli kaynaklarinda, zürefa, kübera, ekabir ve havass gibi terimlerle adlandirilan bu seckin sinif mensuplari söz konusu eserleri yaptiran kisiler olarak karsimiza cikmaktadir. Hassa Mimarlar Ocagindaki mimarbasi ve hassa mimarlariyla Ehl-i Hiref Teskilatindaki sanatkarlar tarafindan gerceklestirilen bu eserler ortak bir ekip calismasinin ürünü olarak ortaya cikmislardir. Mimarlarin ve sanatcilarin eserleri meydana getirirken, Batidakinin aksine kisisel üsluplarini fazla yansitamadiklari görülmektedir. Bunun sebebi olarak, ictima yapinin kolektivist bir vaziyette olmasi, bireyin ön planda olmamasi gibi etkenler gösterilebilir. Istisna bazi örnekler bir tarafa birakilirsa ne mimarlarin ne de nakkaslarin, müzehhiplerin, mücellitlerin vs. eserlerine imza atmamalari da bu durumun bir göstergesidir. Lakin Batililasma hareketlerinin hiz kazanmasiyla birlikte 19. Yüzyilin sonlarinda, Osmanli sanatinda Bati tarzi resmin yayginlasmasiyla adi gecen durum degismis ve Osmanli ressamlari tablolarina imza atmaya baslamislardir. Osmanli Sanatina Dair Denemeler adli bu calismada, sanat tarihcileri tarafindan Osmanli Sanatiyla ilgili yazilmis calismalar yer almaktadir. Osmanli cesmeleri ve medreseleriyle ilgili bibliyografik yazilarin daha önce yapilmamis olmasi onlari özgün kilmaktadir. Ayrica, diger calismalar hazirlanirken de Basbakanlik Osmanli Arsivi vesikalarindan yararlanilmis ve alana katki saglamasi amaclanmistir. Ayse Baylan Sanat Tarihcisi