Sürurinin Sehzade Mustafa Medhiyyesi Yahut Kaside-i Masnua

Gelibolulu Muslihüddin Sürr 1491-1561, 16. asrin önemli müderris ve ediplerinden biridir. Sürr, Kanun Sultan Süleyman 1526-1566 tarafindan oglu Sehzade Mustafanin ö. 1553 edebiyat hocaligina tayin edildikten sonra, Sehzadenin güvenini kazanmis, sirdasi ve en yakin adamlarindan birisi olmustur. Amasyada bulundugu esnada, pek sevdigi talebesi ve arkadasi Sehzade Mustafanin iyi yetismesi icin calismis, onun adina kimi eserler telif ve tercüme etmistir. Bunlardan biri de Bahrül-Maarif olup telif tarihi 1549dur. Türkcede yazilan derli toplu ilk belagat kitabi sayilan Bahrül-Maarif, Residüddin Vatvatin ö. 1177 Farsca belagat kitaplarinin en eskisi ve önemlisi sayilan Hadaikus-Sihr f Dakaikis-Sir adli eseri aslina sadik kalinmakla birlikte Türkce örneklerle zengislestirilerek yapilmis bir tercümedir. Eserde, edeb sanatin önce tanimi yapilmis, daha sonra sirasiyla Kurandan, hadislerden ve kelam-i kibardan örnekler verilerek aciklanmistir. Sürr tercümesini, Kaside-i Masna adiyla kaleme aldigi, ayni zamanda Sehzade Mustafanin medhiyesi de olan her bir beyti kitapta tanimlanan bir edeb sanata örnek olarak verilen özgün bir kasde ile tamamlamistir. Bizde böyle masn kasde yazma gelenegi sik karsilastigimiz olaylardan degildir. Bununla birlikte kimi kitaplarda edeb sanatlarin manzum olarak anlatildigini ve örnekler verildigini görmekteyiz. Bu calismamizda, 100 beyitlik kasidenin önce metni verilmis, sonra nesre cevirisi yapilmis, metinde bilinmeyen kelimeler aciklandiktan sonra beyit yorumlanmis ve son olarak da beyitte söz konusu olan edebi sanat aciklanmistir. Sürrnin bu eseri, klasik edebiyatimizda örneklerine pek rastlamadigimiz Kaside-i Masnua türü hakkinda da örnek olmasi bakimindan ayrica önemlidir.