Türkistan Basbugu

Gecmiste önemli yer tutan büyük devlet adamlarinin portreleri degisik dönemlerde ve özellikle de cesitli siyasi sebepler veya bakis acilarindan dolayi tarihciler tarafindan birbirinden oldukca degisik olarak cizilebilir. Böyle tarih yapan kisilerden biri de Emir Timurdur. Gercekten de, yalniz Türkiyedeki degil, cesitli ülkelerdeki okullarda okutulan tarih ders kitaplarindan ansiklopedilere ve bilimsel arastirmalara kadar, Timur konusunda bazen olumlu, bazen olumsuz yorum ve degerlendirmeler yapilmistir. Timur dünyanin büyük fatihlerinden sayilir. Gercekten de, o nereye gitse orada yenmis, islerinde basari kazanmistir. Timur baskalarindan üstün olmayi, ülkeler fethetmeyi cok seviyordu. O Dünyada insanlarin yasadigi yerlerin iki padisahin eli altinda olmasinin önemi yok demistir. Timur cok yönden Cengiz Hana benzer. O kendisi de cok islerinde Cengizi örnek tutardi; ancak Cengiz ona göre daha akilli, Timur ise Cengize göre daha bilgindi. Timur okulda okumamis, okuma-yazma bilmeyen biri olsa da, kendi ana dili Türkceden baska Farsca konusur, bilginlerle tartismayi ve tarihcileri sasirtmayi severdi. Kendisinin tarih konusundaki bilgisi dolayisiyla tarihci Ibni Haldunu sasirtmisti. Tarihteki ve destanlardaki kahramanlari anlatarak o kendi askerlerini canlandirir ve yüreklendirirdi. Timurun ogullari icinde yalnizca Sahruh akilli bir kisiydi, digerleriyse siradan kisilerdi. Onun cocuklari ve torunlari icinden Timurun isini sürdürecek bir kisi cikmadi; bunun icin onun kurdugu devlet kisa sürede dagildi. Türk yurdu parca-parca oldu, sonra baskalarinin boyundurugu altina girdi. Atatürk, Timuru cok severdi. Onun kumandanligina, devlet adamligina hayrandi denebilir. Bir gün Yildirimla Timur arasindaki Ankara Meydan Muharebesini harita üzerinde degerlendiriyordu. Bakin Yildirim, Timuru öyle bir kiskac icine almis ki, bu kiskactan Timurdan baska bir kumandan siyrilip cikamazdi. O cikti ve hasmini yendi. Ben, Timur zamaninda gelseydim, onun yaptigi isleri basaramazdim. O benim zamanimda gelseydi, yaptiklarimdan daha cok büyüklerini yapardi. Zincire vurmusum talihi, simsiki tutuyorum elimle, Felegin cemberini ceviriyorum öbürüyle, Günesin batmasina kalmaz, Ya magluptur Timurlenk, ya hakimdir tüm evrene.