Pir Haci Bayram-i Veli

Pir Haci Bayram-i Veli, Ankara, 1352 - Ankara, 1429, Türk mutasavvif ve sair. Istanbulu, Fatih Sultan Mehmed Hanin fethedecegini müjdeleyen büyük veli. Safev Tarikati büyüklerinden Hoca Ala ad-Din Ali Erdebilinin talebelerinden olan Seyh Hamid Hamidd-Din-i Velinin müridi ve Bayramiyye Tarikatinin kurucusudur. Türbesi, Ankarada Pir Haci Bayram Camiinin bitisiginde bulunmaktadir. Haci Bayram-i Veli 15. yüzyilda Anadolu Türk Birliginin yeniden saglanmasinda en az politik ve askeri gücler kadar etkili olan Anadolu sufilerinin en önemlilerinden biridir.Cesitli arastirmalara dayanarak Pir Haci Bayram Veliyi Anadolu Aleviliginin temellerinden birisidir. Bayramiye gerek Erdebil Tekkesi gelenek ve görüsleri, gerek Anadolu tekkelerinin tasavvuf görüsleri ve eylemleri tipa tip uyum göstermektedir. Haci Bayram Veliyi Sünni gelenek ve kaliplar icinde görmek oldukca güc. Pir Haci Bayram Velinin kurmus oldugu Bayramiye Tarikati bagimsizligini da koruyamamis, cesitli dallarla süregelmistir. Her ne kadar Alevilerin Safevi koluna yakin ve o tekkeden etkilenmis olursa da Bayramilik zamanla Sünni gelenegin icine düsmüstür. Diger tarikatlar; Haydarilik, Babailer Bektasilik, Kalenderlik, Melamilik, Ahilik gibi Anadolu Alevi tarikatlari Bektasilikle bütünleserek kaybolmustur.