Pan-Turanizm ve Kafkasya Meselesi

Bu eser, 1920lerin sonunda Avrupadaki Rus muhacir basininda Pan-Turanizm konusunda ortaya cikan tartismalara Azerbaycanin liderlerinden, önemli fikir insani Mehmet Emin Resulzadenin 1884-1955 verdigi cevaptir. Bu tartismalari alevlendiren, Zaven ve Vartoui Nalbandyan adli iki yazarin Zarevand müstear ismiyle yayinladiklari Türkiye ve Pan-Turanizm kitabi idi. Nalbandyanlar, 1920lerdeki Türkiyenin entelektüel cevrelerinin Pan-Turanci oldugunu ve genc cumhuriyetin de ayni politikalari izledigini iddia etmekteydi. Resulzade, bu iddialari, somut delillere dayanarak kisa ve öz bir sekilde cürütmektedir. Ona göre bu iddialarin amaci, Rus muhacir basininda yeni Turanist tehdit tezini isleyerek hem Rus hem de Ermeni milliyetci muhitini konsolide etmek; ayrica Kafkas Konfederasyonu tezi etrafinda siki is birligi sergileyen Gürcü, Dagli ve Azerbaycanli muhacirlerin saflarini bölmek ve cabalarini sekteye ugratmakti. Artik romantik ve siyasi Pan-Turanizm mevcut degildir, bunun yerine yalniz reel ve somut mill amaclari takip eden Türkcülük mevcuttur... Mevcut haliyle Türkcülük, Kafkasya icin hicbir tehdit olusturmamakta; aksine, Rus emperyalizmi aleyhindeki bir düsünce olarak Kafkasyanin müttefiki sayilmaktadir... Rusyanin boyundurugundaki tüm halklar, bilhassa da bizler, Kafkas halklari, gercek tehlike arz eden ortak düsmana karsi mücadele bayragi altinda birlesmelidir.. Bagimsiz Konfederatif Kafkasyanin siyasi birligi disinda baska bir kurtulus yolu yoktur