Kazma - Kürek, Defter - Kitap

Köy Enstitülerindeki romantik milliyetcilik, tabiat anayla köylü babanin arasinin düzelmesi, ayni zamanda köyün cumhuriyet rejimini icsellestirmesi ile dogru orantili olmustur. Romantik milliyetcilikteki, doga ve tarihsellik vurgusu cumhuriyetin ulus-devlet insasiyla bu orantiyla bütünlesmistir. Toplumlarin egitildikce uluslasmasi ile topraklarin islendikce yurtlasmasi, tabiata hakim olan ve ileri cemiyetler yaratmayi amaclayan Köy Enstitülerinin en önemli söylemi olmustur. Emre Ates, cumhuriyet tarihinin en tartismali konularindan birinin, Köy Enstitülerinin gercekligine taze bir bakisla egiliyor. Hem Enstitü nostaljisine kapilmadan, hem bu özgün tarihsel deneyimin hakkini vererek... Kitaba adini veren Kazma-Kürek, Defter-Kitap beraberligi, Enstitülerin is icinde egitim ve imece yöntemlerine verdigi asli önemi anlatiyor. Köylünün calisarak ögrenmesini ve bu deneyim icinde vatandaslasmasini öngören bir aydinlanma ve kalkinma projesi... Bu islevselci yaklasimin, vazife aski ile vatan askini birlestirerek, ulus-devlet insasinda toplumsal motivasyonu artiran bir tür seküler din olusumunu temellendirdigini görüyoruz. Bu seküler din, tarihsel gecmise reddiye, entelektüalizmle bogusma, köy-sehir ikiligi ve pastoral kooperativizme dayanan bir romantik söylemle sekilleniyor. Bu söylem, yazarin Bertrand Russelldan aktardigi, Aydinlanmanin rasyonalizmini, faydacilarin pratikligini, pozitivistlerin materyalizmini ve bilimciliklerini, sosyalistlerin kolektivizmini ve ekonomik determinizmini yansitan bir ufka aciliyor. Köy Enstitülülerle yapilan görüsmelerle de zenginlesen, titiz ve canli bir calisma.